Zastanawialiście się, czy jakoś inaczej możemy przekuć zdenerwowanie i niezgodę na niszczenie środowiska naturalnego w konkretne działania? Czy jest pole do zagospodarowania energii, którą tracimy na złość? Co można zrobić, żeby życie w waszej okolicy było lepsze, zdrowsze, przyjemniejsze? Może warto zaangażować się w jakiś lokalny projekt? Poniżej kilka inicjatyw, które mogą zainspirować Was do działania.
Garstka przyjaciół chcąca oczyścić krakowskie powietrze ze smogu, założyła 7 lat temu w Krakowie antysmogową grupę działania. Dzisiaj Polski Alarm Smogowy to ponad 50 lokalnych alarmów, setki aktywistów i przede wszystkim sporo sukcesów w walce o czyste powietrze. Wśród najważniejszych wymienić należy Uchwałę Antysmogową dla Małopolski, która zapoczątkowała podejmowanie podobnych uchwał w innych województwach. Wprowadzenie norm jakości węgla w Polsce odbyło się również pod wpływem silnego nacisku ze strony aktywistów. Świadomość zagrożeń płynących z oddychania zanieczyszczonym powietrzem wzrosła dzięki kampaniom edukacyjnym prowadzonym od lat. Polska ma najbrudniejsze powietrze w Unii Europejskiej. Na szczęście ruch antysmogowy przybiera na sile, co zwiastuje zdynamizowanie działań. Czyste powietrze jest w zasięgu ręki.
Mówi się, że młodość rządzi się swoimi prawami. Akty rebelii w wieku nastoletnim nikogo nie powinny dziwić. Jest jednak grupa młodych ludzi, którzy zadziwiają swoją determinacją w walce z problemem. A problem jest wielkiej rangi – są nim zmiany klimatu. Extinction Rebellion to zdecentralizowany, międzynarodowy ruch, który stoi ponad podziałami, w którym nie ma przywódców i przywódczyń. Za pomocą pokojowych aktów obywatelskiego nieposłuszeństwa przekonuje rządy do podjęcia sprawiedliwych działań w związku z kryzysem klimatycznym i ekologicznym. Determinacja aktywistów klimatycznych nie zna granic, przekonujemy się o tym obserwując strajki, protesty, manifestacje. Ciągle jest nadzieja na wyhamowanie zmian klimatu. Oni o tym wiedzą i chcą nam to powiedzieć. Jeszcze mamy szansę na dobre jutro. Jednak trzeba zacząć zmieniać swoje nawyki już dzisiaj.
Pewnego dnia w Szumnie jedna z dużych państwowych firm chciała wyciąć las. Plan przewidywał, aby wyciąć go do zrębni – czyli do gołej ziemi. W ramach protestu zawiązała się lokalna inicjatywa obywatelska – Lasy i Obywatele. Dzisiaj w całym kraju są aktywiści zaangażowani w ochronę lasów i dzikich terenów. Działają z miłości do lasu i z obywatelskiego obowiązku. Dzięki nagłośnieniu przez nich skali planowanych wycinek drzew, w Polsce rozgorzała debata na ten temat. Przygotowywana jest petycja do Premiera RP postulująca ochronę najcenniejszych terenów leśnych. Ochrona lasów nabiera nowego znaczenia w kontekście zmian klimatu. Drzewa pochłaniają zanieczyszczenia i CO2, a także zatrzymują wodę w glebach. Istnienie zdrowych lasów jest niezwykle istotne z punktu widzenia walki o zachowanie bioróżnorodności. Chrońmy las, by on mógł chronić nas.
Ochrona Środowiska naturalnego to system naczyń połączonych. Nie sposób oddzielić temat spalania paliw kopalnych od zmian klimatu oraz masowych wycinek drzew od osuszania się terenów. Przykładem interdyscyplinarnego zespołu ekspertów z wielu dziedzin ochrony środowiska i przyrody jest Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot. Ich zakres działań jest bardzo szeroki. Sięga od dekarbonizacji, przez ochronę zagrożonych gatunków, po walkę z dzikimi wycinkami drzew w najcenniejszych polskich lasach. Dodatkowo, zajmują się nagłaśnianiem incydentów łamania prawa, jak również popularyzacją filozofii głębokiej ekologii – czyli życia w sposób nieszkodzący środowisku naturalnemu. Pracownia opowiada się również za wykreśleniem drewna z listy odnawialnych źródeł energii. Ten, dla niektórych kontrowersyjny temat, w dwojaki sposób przyczyniłby się do ochrony środowiska. Po pierwsze przez zmniejszenie liczby wycinek drzew. Po drugie przez zmniejszenie ilości CO2, która powstałaby podczas ich spalania. Na koniec, warto zwrócić uwagę na propozycję ciekawych i wartościowych szkoleń dla aktywistów.
Polskie rzeki i naturalne zasoby wodne są coraz bardziej intensywnie eksploatowane i przekształcane. Od lat z różnych regionów kraju docierają informacje o negatywnych działaniach i inwestycjach pogarszających stan polskich wód. W niektórych miejscach sytuacja jest wręcz tragiczna. Z ratunkiem przychodzą Siostry Rzeki. Panie te związane są z akcją Matki Polki na Wyrębie i Koalicją Ratujmy Rzeki. Protestują między innymi przeciwko planom regulacji oraz przegradzania Wisły i innych rzek w Polsce, w tym budowy nowej zapory na Wiśle w Siarzewie, a także rządowemu projektowi budowy drogi wodnej E-40. Angażują się również w akcje ochronne małych rzek, strumieni i potoków. Polska powoli, ale w znacznym stopniu wysycha i pustynnieje. Zaskakująco prezentuje się porównanie Polski i Egiptu, gdyż szacuje się, że zasoby wody pitnej mamy podobne. Trzeba działać i chronić polskie rzeki. Jeszcze nie jest za późno.
Przemysłowy chów zwierząt – jedna z bardziej energochłonnych gałęzi przemysłu – odpowiedzialny jest za znaczącą emisję gazów cieplarnianych do atmosfery. Jednym z kluczowych działań zapobiegania dalszemu ocieplaniu się klimatu jest promocja diet roślinnych oraz odchodzenie od produkcji i konsumpcji mięsa. Otwarte Klatki stworzone zostały z myślą o zapobieganiu cierpieniu zwierząt. Działają zarówno w sposób oddolny, wpływając na wybory konsumenckie, jak i odgórny – systemowy, lobbując za wprowadzeniem odpowiednich przepisów prawnych, które wpłyną na dobrostan zwierząt. Być może słyszeliście o ich kampanii „Jak one to znoszą”, dotyczącej warunków hodowli na kurzych fermach? Głośno było o Otwartych Klatkach, kiedy rozbijali sieć, niezwykle okrutnych producentów futer z norek. Organizacja ta, na aktualnym etapie, już międzynarodowa, została kilkukrotnie nagrodzona za wyjątkową skuteczność swojej pracy. Z punktu widzenia ochrony środowiska i zapobiegania ocieplaniu się klimatu, kluczowa jest promocja diet roślinnych wśród ludzi. Działalność promocyjna i edukacyjna stowarzyszenia sprawia, że coraz większa ilość osób w kraju sięga po dania wegańskie, przyczyniając się tym samym niemal bezpośrednio do poprawy jakości środowiska.
Aktywizm to nie tylko zadowolenie z samego działania, ale przede wszystkim efekt w postaci wymiernych korzyści dla nas samych i dla innych. Angażując się w rzeczy dla nas ważne, odkrywamy w sobie nowe pokłady energii i entuzjazmu, bo nasze działania przynoszą konkretne rezultaty. Znajdź coś, co jest dla Ciebie ważne i broń tego. Zacznij działać!
Jola Sitarz-Wójcicka
