Czy słyszeliście już o freestyle’u kajakowym? Na pewno znacie freestyle z piłką, deską, nartami, jako styl taneczny lub muzyczny. O kajakach nie słyszeliście? Ciekawi was jak to wygląda?
Myśląc o kajakarstwie wielu ludziom pojawia się obrazek pływającej wspólnie pary. Zazwyczaj kobieta z przodu kajaka rozkoszuje się promieniami słońca z leniwie wyciągniętymi nogami. Jednocześnie jej partner próbuje wiosłować za dwoje w pocie czoła rozchlapując dookoła wielkie ilości wody. A teraz wyobraźcie sobie, że tę dwójkę kajakarzy rozdzielamy i wkładamy do pojedynczych kajaków. Te trzymetrowe łódki skracamy do ok. 180 cm długości. Dodajemy im kaski, kamizelki ratunkowe i ubieramy w specjalne kurtki z fartuchami, które nie pozwalają wodzie dostać się do wnętrza kajaka. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że nasi bohaterowie wyglądają dość dziwacznie, ale poczekajcie niech tylko zaczną wiosłować. No i proszę, co tu się dzieje? Salta, gwiazdy, piruety! I to w kajaku! Ale jak to możliwe i to na jeziorze? Jakby tego było mało kajakarze przenoszą się na rzekę górską, gdzie woda szybko płynie, a wokół jest mnóstwo kamieni i tworzą się potężne fale. Przed chwilą leniwie wiosłująca para – teraz dziarsko płynie w największe wiry wodne. Już ich widać na największej fali jak z wykorzystaniem potężnej siły wody jeszcze wyżej skaczą i wykonują przeróżne ewolucje w kajaku. Powietrzne śruby oraz obroty we wszystkich osiach kajaka, to właśnie jest freestyle kajakowy. Właśnie tak jak ta dwójka śmiałków na falach bawią się nasi najlepsi kajakarze freestyle’owi – Zofia Tuła i Tomasz Czaplicki.
Choć freestyle kajakowy jest dość młodą dyscypliną, swoje początki miał jeszcze zanim wspomniana para pojawiła się na świecie. W latach 80-tych kajakarze górscy poza pokonywaniem trudnych odcinków rzek zaczęli bawić się z wykorzystaniem siły wody. Specjalnie stawiali kajaki do pionu przechodząc z dziobu na rufę. Zapoczątkowało to rodeo kajakowe, bo tak przed laty nazywano freestyle, który doczekał się pierwszych zawodów w latach 90-tych XX wieku. Od tego czasu cała dyscyplina wielokrotnie ewoluowała, kajakarze wymyślali nowe figury, a kajaki z biegiem lat produkowano coraz krótsze. Dzięki temu zawodnicy mogli wykonywać coraz trudniejsze akrobacje. Dzisiaj figur w regulaminie jest znacznie więcej, a ich wykonanie podczas przejazdu liczy się tylko raz. Można wykonywać je na prawo lub lewo oraz przodem lub tyłem. Przykładowo zawodnik, który zrobi jedno salto przodem i jedno salto tyłem dostaje punkty za obie figury, ale jeśli zrobi dwa salta przodem do wyniku liczą mu się punkty tylko za jedno. Dodatkowo do każdej z ewolucji można dostać bonusowe punkty za wysokość jej wykonania, czystość (bez użycia wiosła) oraz płynne połączenie z kolejną figurą. Trochę dużo szczegółów? Na początku może się tak wydawać, ale dzięki temu każdy z kajakarzy ma szerokie pole manewru i wciąż może podnosić swoje umiejętności. Może dobierać różne figury, wykonywać je wyżej i czyściej oraz kombinować z przeróżnymi połączeniami. Jedynym ograniczeniem jest czas. Każdy zawodnik ma 45 sekundowy przejazd, podczas którego robi, co mu się żywnie podoba. Na wynik składa się ocena sędziów, którzy określają, jakie figury zostały poprawnie wykonane. Łącznie z tymi ewolucjami, które nie zostały jeszcze opisane w regulaminie, oczywiście o ile zostały zaakceptowane przed zawodami przez sędziów. Figury te nazywane są Trophy move i w przyszłości mają szanse trafić ze swoją unikatową nazwą do regulaminu, obok takich figur jak Space Godzilla – salto przodem z rotacją boczną, czy Phonix Monkey – piruet na dziobie z płynnym przejściem do salta w przód. Podczas zawodów kajakarze wszystkie akrobacje muszą wykonywać w określonym miejscu – na fali lub w odwoju, znajdującym się najczęściej na rzece górskiej lub torze kajakowym.
Pomimo tego, że Polska posiada głównie nizinne rzeki, mamy mocnych zawodników w tej dyscyplinie sportu. W 2016 roku Tomek Czaplicki wygrał Puchar Świata we freestyle’u kajakowym rozegnany w Argentynie. Na swoim koncie ma też medal Mistrzostw Świata (brąz) i Mistrzostw Europy (srebro) oraz zwycięstwo w Pucharze Europy. Wśród kobiet wspomniana wcześniej Zosia Tuła wywalczyła srebro Pucharu Świata w argentyńskim San Juan, brąz Mistrzostw Europy oraz zwyciężała i wielokrotnie zdobywała medale w prestiżowych zawodach freestyle’u kajakowego w Europie. Oboje poza zagranicznymi sukcesami pochwalić się mogą licznymi tytułami Mistrzów Polski.
Swoje starty w zawodach łączą z podróżami, których nieodłączną częścią są oczywiście kajaki. Wraz z poszukiwaniami najfajniejszych plyspotów do uprawiania swojego sportu poznają masę wspaniałych ludzi i miejsc. Poza rozwijaniem własnych umiejętności, pomagają innym rozpocząć swoją przygodę z freestyle’m kajakowym, a także wykonywać coraz trudniejsze ewolucje w szkole Czaplickifun.
Teraz już mniej więcej wiecie, czym jest freestyle kajakowy i poznaliście naszych kajakarzy. Mamy nadzieję, że z ciekawością sięgniecie po kolejne numery Crag Magazine, w których Zosia z Tomkiem opowiedzą o swoich kajakowych przygodach. W zanadrzu mają między innymi egzotyczne opowieści z Ugandy, ciekawe doświadczenia z Argentyną i kajakowy sen w Ameryce. Kto wie, może sami też skusicie się wsiąść do kajaka? 😉
Zosia Tuła (Szkoła CzaplickiFun)
